De positie van een minderjarige in het erfrecht

Als een minderjarig kind (jonger dan 18 jaar) erfgenaam in een nalatenschap is, dan moet zijn of haar wettelijk vertegenwoordiger namens hem of haar handelen. De wettelijk vertegenwoordiger is vaak een (van de) ouder(s) die het gezag heeft, een voogd of een bijzondere curator. De wettelijke vertegenwoordiger kan de nalatenschap namens het kind beneficiair aanvaarden of verwerpen. Om de nalatenschap te kunnen verwerpen heeft de wettelijk vertegenwoordiger wel een machtiging van de kantonrechter nodig. De kantonrechter zal die machtiging alleen afgeven als dit in het belang van het kind is. Bijvoorbeeld als de nalatenschap negatief is. Dat moet dan wel blijken uit een boedelbeschrijving met onderliggende bewijsstukken. Een nalatenschap kan niet zuiver aanvaard worden namens het kind.

Als er binnen drie maanden na het overlijden van de erflater geen keuze wordt gemaakt, dan geldt dat de minderjarige de nalatenschap beneficiair heeft aanvaard.

Welke stappen bij een minderjarige van belang zijn, is te vinden via deze link (zie onderdeel 3. Verwerpen of beneficiair aanvaarden namens een minderjarige).

Let er goed op waar een wettelijk vertegenwoordiger moet aankloppen: de machtiging tot verwerping van de erfenis kan worden aangevraagd bij de kantonrechter in de woonplaats van de wettelijk vertegenwoordiger van de minderjarige.
De nalatenschap wordt afgewikkeld bij de rechtbank waar de erflater zijn/haar laatste woonplaats had.

Als er in een nalatenschap een minderjarige betrokken is, dan moet een notaris de boedelbeschrijving opstellen.

Er is echter een uitzondering gemaakt als sprake is van een wettelijke verdeling. Dan moet de wettelijk vertegenwoordiger binnen een jaar na het overlijden van de erflater een ondertekende boedelbeschrijving inleveren bij de rechtbank van de woonplaats van het kind. De kantonrechter kan vervolgens bepalen dat de boedelbeschrijving alsnog bij notariële akte moet worden vastgelegd. De kantonrechter zal dat niet bepalen bij een doorsnee nalatenschap bestaande uit een woonhuis, gewone inboedel en beperkte saldi. Maar in beginsel wel als sprake is van één of meer van de volgende situaties:

• tot de nalatenschap behoren aandelen in een besloten vennootschap;
• tot de nalatenschap behoort (een aandeel in) ondernemingsvermogen
• de omvang van de nalatenschap is groter dan € 500.000,00;
• de vordering van het kind is € 100.000,00 of hoger.

Als de belangen tussen het kind en de wettelijk vertegenwoordiger (bijv. de ouders) botsen, dan kan de kantonrechter (op eigen initiatief of op verzoek van een belanghebbende) besluiten tot het benoemen van een bijzondere curator. De bijzondere curator zal dan de belangen van het kind in de afwikkeling van de nalatenschap behartigen.